Tarih, geçmişte yaşamış insan topluluklarının, devletlerin ve medeniyetlerin siyasi, ekonomik, kültürel ilişkilerinin yer ve zaman göstererek, neden sonuç ilişkisi içerisinde inceleyen bilim dalıdır. Tarih araştırmalarında doğru neticelere varmak için belgelere dayanarak incelenmek, elde edilen verileri tarafsız olarak değerlendirmek gerekmektedir. Tarihi devirlerin incelemesini yapılırken araştırılan medeniyetin hangi dönemde ortaya çıktığı, hangi iklimde yaşadığı ve kimlerle sosyoekonomik ilişkilere girdiği göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Her hangi bir devletin yaşadığı dönem ve maruz kaldığı koşullar göz önünde bulundurmaksızın araştırılması doğru sonuca varmayı engelleyerek yanlış değerlendirmelere sebep olmaktadır.
TARİH BİLİMİNİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
– Tarih biliminde deney ve gözlem yapılamaz
– Tarihi olayların tekrarlanması mümkün değildir.
– Bir devletin tarihi araştırılırken yer ve zaman belirtmeli, hangi dönemde ve nerede meydana geldiği, geliştiği ve yok olduğu incelenmelidir.
– Tarihte meydana gelen bir sonuç başka bir olayın nedenidir.
– Tarih, belgelere dayanarak incelenir.
– Tarihte yer-zaman, neden-sonuç belirtilmesi gerekir. Yer ve zaman belirtilmeden bildirilen tarihin bilimsel bir değeri yoktur. Hikaye-efsane olarak kabul edilir.
– Tarih biliminde hiçbir zaman kesin konuşulmamalıdır. Bulunan her yeni belge bir öncekini çürüttüğünden sürekli değişim halindedir. Tarih her zaman yeniden yazılabildiğinden kesin bilgilerle konuşulması doğru değildir.
– Tarih, geçmişte yaşanılan olaylardan ders çıkarılarak geleceği ışık tutmaktadır.
TARİH ARAŞTIRMALARINDA İZLENMESİ GEREKEN YOL
Tarih biliminde bir konu üzerinde araştırmaya başlarken izlenmesi gereken yol şöyledir:
– Kaynak arama
– Tasnif (sınıflandırma)
– Tahlil (inceleme)
– Tenkit (doğruluğunu sorgulama)
– Terkip (bir araya getirme)
TARİH BİLİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Tarih araştırmaları yaparken en önemli prensip objektif olunmasıdır. Objektif bir şekilde olayların neden ve sonuç içinde incelenmesi, olayın geçtiği yerde gözlem yapılması, dönemin siyasi, coğrafi, askeri ve ekonomik koşulları göz önünde bulundurulmalı ve son olarak yer ve zaman belirtilmelidir.
TARİHE YARDIMCI BİLİM DALLARI NELERDİR?
Coğrafya : Yer bilimi
Arkeoloji : Kazı bilimi
Antropoloji : Irk bilimi
Etnografya : Öz kültür bilimi
Paleografya : Yazı bilimi
Numizmatik : Para bilimi
Diplomasi : Belge bilimi
Sosyoloji : Toplum bilimi
Kronoloji : Takvim bilimi
Filoloji : Dil bilimi
Heraldik : Arma bilimi
Sigiliografya : Mühür bilimi
